Açık Kaynak Lisanslar

GPL v2, GPL v3, MIT, BSD, vb. ibareleri eminim hepiniz bir şekilde duymuşsunuzdur. Peki bunların farkları neler? Ya da siz de bir açık kaynak yazılım geliştirmeye karar verdiniz, ya da projelerinizde , bunları kullanmak istiyorsunuz, hangisi kullanmalıyım diye merak ediyorsunuz. Doğru yerdesiniz 👍

Tahmin edebileceğiniz üzere, bir çok açık kaynak lisans tipi mevcut. Temelde bir çok lisans, bir çok şeye izin verirken, diğer bir kısmı ise bir takım kısıtlamalara getirebiliyor, özellikle ticari kullanımda ya da değişiklik yapılması durumunda.

İşte bu yazımda, bu konularda sizlere yardımcı olabileceğini düşündüğüm bir takım sayfaları bir araya getirmeye çalıştım. Bu sayfaların bir kısmı etkileşimli bir şekilde sizleri yönlendirirken, diğerleri ise size bir çok farklı lisansın ne amaçla kullanılabileceğini, karşılaştırmalı bir şekilde aktarıyor.

İçerik

1 Giriş
2 Gnu.org
3 Choose a license
4 OSSWATCH License Differentiator
5 Software Licenses in Plain English
6 Kaynaklar

Giriş

Öncelikle, bu lisanslara ilişkin bir takım temel kıstaslara, izin verilen hususlara, şartlara, öne çıkan lisanslar ile örnek vermeye çalığacağım, sonra da bahsettiğim siteleri sizlere aktaracağım.

Lisanlarda izin (“permissions”) ile ilgili öne çıkan hususları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz:

Ticari kullanım,
Dağıtım,
Değiştirme,
Özel kullanım,
Patent kullanımı.

Koşul ya da şartları (“conditions”) ise aşağıdaki gibi özetleyebiliriz:

Kullandığınız yazılımı açık kaynaklı yapma şartı,
Lisansın bir kopyasını kullanılan yerde bulundurma şartı,
Yeni yazılımın aynı lisansla veya uyumlu lisansla lisanslanması şartı,
Yazılımdaki değişikliklerin belirtilmesi şartı,

Limtlemeler ya da sınırlamaları (“Limitation”) ise aşağıdaki gibi özetleyebiliriz:

Yazılımın kullanılmasından dolayı ortaya çıkabilecek sorunlardan sourmlu tutulmama,
Marka haklarının sunulmaması,
Garanti sunulmaması.

Bir çok lisans genel olarak yukarıdaki gibi kriterlere göre sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırmaları birazdan sizler ile paylaşacağım sitelerde de bol bol görebilirsiniz. Örneğin https://choosealicense.com/ sayfasında, GNU GPLv3, LPGLv3 ve Mozilla Public License 2.0 için, bu kriterlere göre gibi aktarılmaktadır:

Bunların yanında bu lisanslar, kısıtlı olup/olmadıklarına göre de aşağıdaki gibi sınıflandırılabilmektedirler:

Bunlara örnek lisansları da aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

Yukarıdaki sınıflandırmaya ilişkin detaylar için de https://atanasrusev.com/2018/11/27/open-free-and-limited-source-licenses-in-the-world-of-software-development/ sayfasına bir göz atabilirsiniz.

Gnu.org

Şimdi gelelim sizler ile paylaşacağım sitelere. Öncelikli olarak GNU’nun sayfasını sizler ile paylaşmak istiyorum: https://www.gnu.org/licenses/license-list.en.html

Bu sayfada genel lisanslamaya ilişkin bir takım bilgiler verildikten sonra, aşağıdaki gibi bir renk kodlaması ile örnek lisanslar kısa kısa açıklanmıştır (detaylar için de ilgili sayfalara bağlantılar verilmiş durumda).

Choose a license

Bir diğer sayfa ki, benim favorilerimden ve yukarıda da bahsettim aslında kısaca: https://choosealicense.com/ Sitenin ana sayfasında, gayet öz bir şekilde, sizin içerisinde bulunduğunuz duruma göre yönlendirmeye yönelik açıklamalar ve bağlantılar mevcut. Ayrıca, https://choosealicense.com/licenses/ sayfasında lisanslara ilişkin yukarıdaki gibi sınıflandırmalar mevcut. Her bir lisansı seçtiğinizde ise, ilgili lisans metni, bunu github’a eklemenize yönelik yönergeler ve açıklamalar mevcut.

OSSWATCH License Differentiator

Bu site ise diğerlerinden farklı olarak sizlere yedi soru sorarak, bu sorulara verdiğiniz cevaplara göre, size uygun olabilecek lisansları puanlayarak listelemekte. Örneğin sorulardan birisi aşağıdaki gibi:

Bu sorulara verdiğiniz cevaba göre aşağıdaki gibi bir sıralama ve gruplandırma yapılmakta:

Software Licenses in Plain English

Bütün lisansları topluca, popülerlik ve kullanım durumlarına göre görebileceğiniz bir site arıyorsanız, https://tldrlegal.com/ sitesi tam size uygun bir site.

Bu site içerisinde, bir çok lisansı listelemesinin yanında, her bir lisansa ilişkin de güzel bir arayüz aracılığı ile aşağıdaki gösterildiği gibi özet bilgiler sunulmakta.

Yukarıda sizler ile paylaştığım siteler yanında bir çok Türkçe site de mevcut. Bunlardan ilgimi çekenleri kaynak kısmına ekliyorum. Ayrıca, bu lisansların Türkçe hukuksal boyutları için de siteler mevcut, bunlara da göz atabilirsiniz.

Evet sevgili yazılımperver dostlarım, bir yazının daha sonuna geldik. Bu yazımda, açık kaynak lisanslara ilişkin temel konulara değindiğimi düşünüyorum ama daha detaylı bir bilgi almak isterseniz aşağıdaki kaynaklara, özellikle de son kaynağa göz atabilirsiniz. Bir sonraki yazımda görüşmek dileğiyle, hoşça kalın.

Paylaşmak güzeldir.